Maliyet İnovasyonu 2.0

Ekonomiye odaklanmanın üst düzeye çıktığı ortamlarda şirketlerin panikle attığı adımlar kendilerini zor durumda bırakma sonucunu doğurabiliyor. Bu adımların, bu şirketlere ileride yüklü faturalar çıkartması güçlü bir olasılık. Üstelik, uzun vadeli etkileri o anı kurtarmak adına ikinci plana itilen bazı maliyet tedbirleri, genelde herkesin aklına ilk gelen şeyler olduğu için farklılaştırıcı bir tarafları da yok. Bu da aynı sektörde rekabet eden şirketleri toplu halde daha kârsız ve dayanıksız hale getiriyor. Hem maliyetleri etkili bir şekilde azaltma, hem de rekabette öne geçmenin, rakiplerin önüne sıçramanın yolu Maliyet İnovasyonundan geçiyor.

Maliyet İnovasyonu mevcudu ucuzlatmaktan farklı bir şey. İş yapış şeklinizi, mevcut süreç ve sistemlerinizi koruyarak maliyet azaltmanın bir limiti var. Dahası, mevcudu ucuzlatma yaklaşımında aşırıya kaçma riski ve, fazla yağlardan kurtularak sağlıklı hale gelmeye çalışırken kasları kesme tehlikesi de var. Başka bir sorun da, mevcut şartlarda yapılabileceğin yapıldığını ve gidecek başka yol kalmadığını düşünerek teslimiyetçi bir havaya girmek. Maliyet İnovasyonu yaklaşımı ise bir yandan yaratıcı yaklaşımlarla hızlı kazanımları hedeflerken, diğer taraftan şirketin ürünlerini ve hizmetlerini gözden geçirmeyi, şirketin ürün ve hizmetleri ortaya çıkarma ve iş yapış şeklini değiştirerek çok daha ciddi maliyetleri sistem dışına çıkarmayı hedefliyor.

İnovasyon farklılaşmanın tek yolu olduğu için inovasyonu sistematize etmiş şirketler ekonominin iniş ve çıkışlarından bağımsız olarak her zaman diğer şirketlerin üzerinde bir seyir izleyebilirler. Farklılaşamayan şirketler ise fiyat bazında bir rekabete mahkûm hale geliyorlar. Fiyat bazında rekabet de şirketleri kârsız ve zayıf bir hale getiriyor. Zayıf, güçsüz, ve rekabet yorgunu şirketlerin, rüzgâr sert esmeye başlayınca zorlanmaları kaçınılmaz.

Aslında çalışanların tüm yaratıcılığını harekete geçiren ve şirketin geleceği için yeteneklerini toplu olarak en üst düzeyde kullanmalarını sağlayan inovasyon iklimi, zor zamanlarda inanılmaz sonuçlar verebiliyor. Zorluklar yaratıcılığın anası. İnovasyonun insanları hem bir amaç etrafında toplayan hem de ruh kazandıran bir etkisi var. Özellikle bazı şirketlerin geri çekildiği, bazılarının aşağı doğru bir girdaba girdiği dönemlerde neyi hedeflediğini bilen ve yaratıcı zekasını aynı amaç etrafında toplayabilen bir şirket arayı çok daha fazla açma şansına sahip.

Zor durumda olan şirketler hızlı kazanım arayışlarına giriyorlar. Bu çok doğal bir şey. Ayrıca bu çizgide yapılan şeyler çalışanlar tarafından da kolay gözlenebildiği için bir tutumluluk kültürü aşılamak ve herkesi bu çabaya katmak açısından da önemli.  Az bilinen yaratıcı yöntemleri bulup uygulamanın yanı sıra aynı gemide olan çalışanların da sürece yeni fikirlerle katılması ciddi hızlı kazanımlar yaratabilir. 

Yetenek kullanımında dış kaynaklara ve danışmanlık almaya yönelerek sabit giderleri azaltmaya, Pazarlamaya, ve Genel Giderlere birçok alanda hızlı kazanım fırsatları var. Bunların dışında şirketin ürünlerini ve hizmetlerini, süreçlerini, iş modelini gözden geçirerek buralarda inovasyon gerçekleştirmeye kadar birçok fırsat alanı var elbette.

Ancak hızlı kazanım arayışında birşeylere kalkışmadan önce şirketlerin İyi Maliyet ve Kötü Maliyetleri ayırt etmesi önemli. İyi Maliyetler, müşteriye doğru çalışan ve şirketin dayanıklılığını ve iş yeteneğini güçlendiren maliyetler. Bunların içinde sonuçta maliyet azaltmaya yarayacak masraflar da olabilir. Kötü maliyetler ise, müşteriye katkı sağlamayan, şirketi güçlendirmeyen maliyetler. Gerekli olmayan kötü maliyetler maalesef birçok şirkette işlerin pupa yelken gittiği dönemlerde biriken veya zamanında başlatılmış ama artık anlamlı olmayan işlerden gelebiliyor.

Maliyet İnovasyonunu gerçekleştiren çalışmalar, Değer İnovasyonu, Pazarlama İnovasyonu, Süreç İnovasyonu, İş Modeli İnovasyonu ve Yönetim İnovasyonu metodolojilerini kapsıyor. Değer İnovasyonu, müşteriye değer sağlayan, müşterinin önem verdiği unsurları yaratıp veya arttırıp, müşterinin önemli bulmadığı unsurları ise yok etmeyi veya azaltmayı öngörüyor. 

Türkiye’de sanayi malları üretiminde kullanılan girdilerin önemli bir kısmı ithal maddeler. Kurun hızla yükseldiği ortamlarda girdi maliyetleri de ciddi şekilde artmakta. Bir yandan da alım gücünde düşüş ve enflasyonu kontrol altında tutma çabaları fiyatlar üzerinde bir baskı yaratıyor. Bu şartlar altında şirketlerin kendi kontrol edebildikleri alanlarda maliyet inovasyonu yapmaları tek çıkar yol.